Wykład Profesora Bradforda Parkinsona na Wydziale Nawigacyjnym UMG
Wydział Nawigacyjny Uniwersytetu Morskiego w Gdyni w dniu 22 marca 2024 roku gościł wybitnego inżyniera, wynalazcę, „ojca systemu GPS” i Doktora Honoris Causa Uniwersytetu Morskiego w Gdyni, Profesora Bradforda Parkinsona.
Profesora Parkinsona przywitali JM Rektor Uniwersytetu Morskiego w Gdyni, prof. dr hab. inż. kpt. ż.w. Adam Weintrit, Dyrektor Instytutu Morskiego Uniwersytetu Morskiego w Gdyni prof. dr hab. inż. Krzysztof Czaplewski oraz Dziekan Wydziału Nawigacyjnego, dr hab. inż. Tomasz Neumann, prof. UMG.
Po przywitaniu prof. Parkinson wygłosił wykład dla zgromadzonych w Audytorium Maximum studentów Uniwersytetu Morskiego w Gdyni. Tematem wykładu była historia początków systemu GPS – Globalnego Systemu Pozycjonowania.
Profesor nakreślił słuchaczom, jakie przeszkody i wyzwania stanęły przed nim i przed jego zespołem ponad 50 lat temu, kiedy rozpoczynali prace nad zbudowaniem systemu nawigacji satelitarnej. Podzielił się informacją, iż po pierwszej prezentacji założeń projektu, ścisłe grono decyzyjne amerykańskiego Ministerstwa Obrony wyraziło negatywną decyzję dla prowadzenia dalszych prac.
Profesor Parkinson przybliżył słuchaczom postaci wybitnych inżynierów – Ivana Gettinga, Jima Woodfora i Hiroshiego Nakamurę z Aerospace Corporation, którzy opracowali Raport poświęcony wszelkim możliwym sposobom zbudowania lepszego systemu nawigacji satelitarnej od ówcześnie wykorzystywanego przez Marynarkę Wojenną USA systemu TRANSIT.
Profesor przedstawił również postać dr. Malcolma Currie, dyrektora w Departamencie Inżynierii i Badań Obronnych Ministerstwa Obrony Stanów Zjednoczonych, któremu przedstawił projekt nowego systemu nawigacji satelitarnej i którego propozycja Profesora zainteresowała na tyle, iż polecił jej przeprojektowanie. Wydarzenie to doprowadziło do spotkania znanego pod nazwą The Lonely Halls Meeting, które odbyło się podczas amerykańskiego święta pracy we wrześniu 1973 roku. W rezultacie, zaproszony przez Profesora Parkinsona zespół opracował 7-stronnicowy dokument, który omawiał zupełnie nową propozycję konstrukcji systemu.
Podczas swojego wykładu Profesor Parkinson podzielił się ze studentami Uniwersytetu Morskiego w Gdyni szczegółami wybranych przeszkód technicznych, które należało pokonać przy opracowywaniu systemu. Jedną z nich było wyjątkowo silne promieniowanie kosmiczne i słoneczne, które bez odpowiedniej ochrony uszkodziłoby delikatną aparaturę satelitów.
Profesor w szczegółach wyjaśnił, w jaki sposób konstrukcja elementów systemu GPS skorzystała na wynalezieniu układów scalonych. Ich pojawienie się pozwoliło na znaczące obniżenie kosztów produkcji tych urządzeń, a sama technologia jest do dziś powszechnie stosowana w telefonach komórkowych, zegarkach czy urządzeniach GPS.
W dalszej części prezentacji Profesor Parkinson podzielił się ze słuchaczami swoimi wczesnymi szkicami dotyczącymi potencjalnego wykorzystania systemu GPS. Znalazły się wśród nich szkice samochodowego systemu nawigacji, który miał być zintegrowany z cyfrowymi mapami i który kierowałby użytkowników do celu podróży czy też głosowo podawał informacje o trasie.
Niektóre z zastosowań GPS nie zostały przewidziane nawet przez jego twórców. W 1974 roku kierowany przez Profesora Parkinsona zespół podejrzewał, że w przyszłości ich system będzie można zastosować w nawigacji powietrznej, jednak całkowitym zaskoczeniem było, iż w 1992 roku przeprowadzono ponad 100 ślepych lądowań komercyjnego samolotu Boeing 737 koordynowanych jedynie za pomocą GPS. Każda z podjętych prób zakończyła się bezpiecznym posadzeniem maszyny na pasie startowym.
W 1996 roku zespół studentów Profesora Parkinsona skorzystał z GPS w celu opracowania zautomatyzowanych ciągników rolniczych. System GPS znajduje również swoje zastosowanie w geodezji, pozwalając na bardzo dokładne pomiary zmian w rzeźbie terenu spowodowanych przez ruchy tektoniczne, co z kolei przekłada się na lepsze zrozumienie cyklu erupcji wulkanicznych i trzęsień ziemi, pozwalając na dokładniejsze określenie prawdopodobieństwa ich wystąpienia w najbliższym czasie.
Profesor nadmienił również, że jednym z najnowszych zastosowań systemu GPS jest nawigacja kosmiczna.
Omawiając przyszłość systemu GPS, Profesor Parkinson wyraził swoje przekonanie, że za jakiś czas możliwe będzie zastosowanie systemu w utworzeniu zautomatyzowanych samochodów ciężarowych podróżujących na dalekich trasach (których opracowywanie trwa od 2015 roku) oraz zautomatyzowanych, bezzałogowych statków morskich. Kończąc swoje wystąpienie, Profesor Parkinson zauważył, iż system GPS stanowi wielki sukces zespołu inżynierów, którzy opracowali go dla pożytku ludzkości.
Po wygłoszonej prelekcji, Profesor Parkinson odpowiedział na pytania słuchaczy, których interesowało między innymi, czy technologia GPS zmieniła się znacząco w porównaniu z latami siedemdziesiątymi XX wieku, jaki jest stosunek Profesora do nawigacji statków za pomocą GPS, jak i powody tego, że użytkownicy nie muszą płacić za dostęp i korzystanie z systemu GPS.
Spotkanie w Audytorium Maximum zakończył JM Rektor Uniwersytetu Morskiego w Gdyni prof. dr hab. inż. kpt. ż.w. Adam Weintrit podziękowaniem Profesorowi, Doktorowi Honoris Causa Uniwersytetu Morskiego w Gdyni, za Jego wystąpienie.
