"Dar Pomorza"
Dar Pomorza – trzymasztowa fregata, zakupiona w lipcu 1929 roku przez pomorski Komitet Floty Narodowej i inne organizacje, poszukujące następcy szkolnego żaglowca „Lwów”.
Początki
Zbudowany w 1909 r. jako „Prinzess Eitel Friedrich” w hamburskiej stoczni Blohm &Voss. Odbywał szkolne podróże - letnią (kandydacką, po wodach europejskich) i zimową (na Morze Karaibskie). Po I wojnie światowej, przekazany Francji w ramach reparacji wojennych. W latach 1922-1926 pojawiały się koncepcje wykorzystania fregaty, pod nazwą „Colbert”, do szkolenia, jednak planów tych nie zrealizowano. Na początku roku 1927 roku żaglowiec przejął baron Maurice de Forest, który planował jego przebudowę na jacht z napędem mechanicznym, jednak wkrótce zrezygnował i wystawił fregatę na sprzedaż.
Lata II Rzeczypospolitej
Po zakupie przez Pomorski Komitet Floty Narodowej, żaglowiec, pod nazwą „Pomorze”, z trudnościami na skutek sztormowej pogody, przeholowano na przełomie 1929/30 pod dowództwem Konstantego Maciejewicza z Saint Nazaire do duńskiej stoczni w Nakskov. Tam został wyremontowany i przebudowany - m.in. wstawiono silnik spalinowy, wymieniono olinowanie i instalację elektryczną. Pod nazwą „Dar Pomorza”, nadaną dla upamiętnienia znacznego wkładu finansowego pomorskiego społeczeństwa, przybył do Gdyni 19 czerwca 1930 r. Uroczystego chrztu, poświęcenia statku i bandery dokonał 13 lipca biskup Stanisław Okoniewski. Rodzicami chrzestnymi zostali: Minister Przemysłu i Handlu Eugeniusz Kwiatkowski oraz pani Maria Janta-Połczyńska.
Po tygodniu „Dar Pomorza” wyszedł w swą pierwszą podróż szkolną z uczniami Państwowej Szkoły Morskiej, przeniesionej w tymże roku z Tczewa do Gdyni. Po raz pierwszy na równiku „białą fregata”, jak popularnie określano żaglowiec, pojawiła się 22 listopada 1931 r. Najsłynniejsze podróże szkolne „Daru Pomorza” to rejs dookoła świata (jako pierwszy statek pod polską banderą) między 16.IX.1934 r. a 3.IX.1935 r., oraz pokonanie Przylądka Horn - również jako pierwszy polski statek – co stało się 1.III.1937 r. Komendantem do 1937 r. był kpt.ż.w. Konstanty Maciejewicz, po nim kpt.ż.w. Konstanty Kowalski.
Internowanie
Po wybuchu wojny „Dar Pomorza” odbywający rejs szkolny po Bałtyku zawinął do Sztokholmu, gdzie statek został internowany. Większość załogi i uczniowie ewakuowali się do Wielkiej Brytanii, a pełniącym obowiązki komendanta czasu wojny został radiooficer Alojzy Kwiatkowski. W Szwecji żaglowiec przebywał do końca wojny – do Gdyni powrócił 24.X.1945 r.
Lata powojenne
Wznowiono szkolne podróże dla kandydatów na oficerów floty handlowej. W latach 1945-1952 komendantem żaglowca był kpt.ż.w. Stefan Gorazdowski. Po nim funkcję tę przejął na 24 lata kpt.ż.w. Kazimierz Jurkiewicz (1953-1977), a ostatnim komendantem został kpt.ż.w. Tadeusz Olechnowicz (1977-1981).
„Dar Pomorza” w 1972 r. odniósł spektakularny sukces debiutując w regatach Operacji Żagiel, gdzie wygrał na trasie Skagen – Skaw, po pasjonującym finiszu, ze szkolnym barkiem Bundesmarine „Gorch Fock”. W 1976 r. „Dar Pomorza” wziął udział w oceanicznych regatach i wielkim zlocie żaglowców dla uczczenia 200-lecia Stanów Zjednoczonych. W 1980 r. pod dowództwem kpt. ż.w. Tadeusza Olechnowicza wygrał 2-etapowe regaty Operacja Żagiel 80 oraz zdobył prestiżową nagrodę Cutty Sark Trophy. Jesienią 1981 r. rejsem do fińskiego Kotka „białą fregata” zakończył aktywną służbę pod polską banderą. Odbyła w tym czasie 102 rejsy szkolne, przepłynęła pół miliona mil morskich, na jej pokładzie wyszkoliło się 13 384 studentów.
Statek - Muzeum
Formalne wycofanie miało miejsce 4.VIII.1982 r. Przekazanie żaglowca Centralnemu Muzeum Morskiemu odbyło się 16.XI.1982 r., a po niezbędnym remoncie i przystosowaniu do pełnienia nowej funkcji, 27.V.1983 r. udostępniony został zwiedzającym statek-muzeum „Dar Pomorza”, zacumowany na stałe przy Nabrzeżu Pomorskim obok Skweru Kościuszki w reprezentacyjnym centrum macierzystej Gdyni.
