Komendant "białej fregaty"

Ważnym elementem uroczystości otwarcia "Operacji Żagle Gdyni 2014", 15 sierpnia o godz. 14.00,  będzie uhonorowanie tablicą pamiątkową legendarnego komendanta "Daru Pomorza", kpt.ż.w. Kazimierza Jurkiewicza. Tablica wmurowana zostanie w Nabrzeże Pomorskie, w miejscu stałego cumowania "Daru Młodzieży". Kapitan Jurkiewicz całe swoje zawodowe życie związał praktycznie z "Darem Pomorza" i Państwową, następnie Wyższą Szkołą Morską. W latach 1967-1968 był nawet dyrektorem Szkoły. Wychował pokolenia oficerów i kapitanów floty handlowej. Tablica odsłonięta zostanie przez córkę Komendanta, panią doktor Małgorzatę Jurkiewicz-Łobodzińską, w asyście studentów, załogi "Daru Młodzieży", władz oraz pocztu sztandarowego Akademii Morskiej w Gdyni.

Kapitan Kazimierz Jurkiewicz to jedna z najbardziej rozpoznawalnych postaci w historii morskiej Polski.

Urodził się w Goraju Lubelskim, wierny młodzieńczej pasji, w 1931 roku podjął naukę na Wydziale Nawigacyjnym Państwowej Szkoły Morskiej w Gdyni.  Wówczas po raz pierwszy trafił, w rejsie kandydackim, na pokład żaglowca „Dar Pomorza”. Po ukończeniu Szkoły, w 1934 roku, zatrudniony został na żaglowcu w charakterze instruktora. Wziął udział w najsłynniejszym rejsie „białej fregaty” – podróży dookoła świata w latach 1934/1935.

W  1939 roku, już jako IV oficer, uczestniczy w bałtyckiej podróży szkoleniowej „Daru Pomorza”, która na skutek wybuchu wojny, kończy się zawinięciem do neutralnego Sztokholmu. Jako oficer rezerwy, wraz z grupą starszych uczniów podlegających obowiązkowi mobilizacji, wraca do walczącego kraju. Po zakończeniu kampanii wrześniowej, Kazimierz Jurkiewicz  pozostaje w okupowanej Polsce.

Po zakończeniu wojny wraca do Gdyni i ponownie angażuje się w tworzenie systemu szkolnictwa morskiego. Dowodzi m.in. żaglowcami „Janek Krasicki” i „Henryk Rutkowski”, wykorzystywanymi do kształcenia kadr dla floty i rybołówstwa morskiego. Jednak pasją życia kapitana Jurkiewicza pozostał „Dar Pomorza”, na którym pełnił kolejne oficerskie funkcje, by wreszcie 10 kwietnia 1953 roku zostać komendantem żaglowca.

Będąc komendantem „Daru Pomorza”, 24 września 1967 roku, Kazimierz Jurkiewicz powołany został równolegle na stanowisko dyrektora Państwowej Szkoły Morskiej. Był to trudny moment reorganizacji polskiego szkolnictwa morskiego i połączenia z Państwową Szkołą Rybołówstwa Morskiego. Obowiązki dyrektora przekazał z końcem 1968 roku, skupiając się już tylko na dowodzeniu „Darem Pomorza”.

Kazimierz Jurkiewicz, na pokładzie „białej fregaty” przesłużył 32 lata, z czego 23 lata jako komendant. Największy rozgłos przyniósł mu start i zwycięstwo w Operacji Żagiel 1972, kiedy to po pasjonującym finiszu, „Dar Pomorza” pokonał żaglowiec Bundesmarine „Gorch Fock”. Kapitan i żaglowiec uhonorowani zostali wielką Nagrodą Honorową Rejsu Roku, a na baku pojawił się specjalnie ufundowany Dzwon Zwycięstwa. Podczas wielkich oceanicznych regat z okazji 200-lecia Stanów Zjednoczonych w 1976 roku, kapitan Jurkiewicz uhonorowany został specjalnym wyróżnieniem przez kapitanów wielkich żaglowców, uznających jego wyjątkową pozycję i żeglarskie kwalifikacje.

Komendantem „Daru” kapitan Jurkiewicz pozostał do dnia przejścia na emeryturę w 1977 roku, kiedy to obowiązki przekazał swemu uczniowi kapitanowi Tadeuszowi Olechnowiczowi.

Kapitan Kazimierz Jurkiewicz całe zawodowe życie poświęcił żaglom i edukacji morskiej, był autorem podręczników, wykładowcą i wychowawcą  pokoleń oficerów marynarki handlowej. Jego profesjonalizm i znajomość specyfiki służby na żaglowcu szkolnym wykorzystane zostały przy projektowaniu nowej fregaty – był konsultantem i przewodniczył społecznemu komitetowi budowy,  a małżonka, pani Helena Jurkiewicz, została matką chrzestną „Daru Młodzieży”.

Kapitan pozostał do końca wierny „Darowi Pomorza". Od 16 listopada 1982 roku pełnił funkcję pierwszego kustosza statku-muzeum. Był także wśród inicjatorów powołania Towarzystwa Przyjaciół "Daru Pomorza". Już za życia przeszedł do legendy morskiej Polski.

Kazimierz Jurkiewicz zmarł 20 stycznia 1985 roku, pochowany jest na Cmentarzu Witomińskim.

 

 

"Dar Pomorza" (fot. Tadeusz Link)

"Dar Pomorza" (fot. Tadeusz Link)

kpt.ż.w. Kazimierz Jurkiewicz (fot. ze zbiorów Sali Tradycji AMG)

kpt.ż.w. Kazimierz Jurkiewicz (fot. ze zbiorów Sali Tradycji AMG)

Podmiot udostępniający: 

UM w Gdyni

Wytworzył informację:

A.Gosk
07.08.2014