Uniwersytet Morski w Gdyni UMG

Wigilię roku 1934  załoga „Daru Pomorza”, który wyszedł w rejs dookoła świata  16 września 1934 r., spędzała w drodze z Galapagos na Hawaje.  O wieczerzy wigilijnej, świętach Bożego Narodzenia, sylwestrze i Nowym Roku na morzu wspominają autorzy wydanych wkrótce po zakończeniu wokółziemskiego rejsu książek (których przedwojenne egzemplarze znajdują się w zbiorach Sali Tradycji): IV oficer Stanisław Kosko, I oficer Tadeusz Meissner, nauczyciel języków Fryderyk Kulleschitz czy uczeń Zbigniew Rokiciński (pisownia zgodna z ówczesnymi zasadami ortografii).

Oto, co m.in. napisał Stanisław Kosko: „Dnia 24 grudnia, na szerokości 4 S, długości 115 W, skręciliśmy ku Honolulu. W dniu tym z krajem dzieliła nas różnica czasu 9 godzin. To też, gdy po obfitej, postnej kolacji wigilijnej, śniliście już swe niespokojne sny, myśmy dopiero zaczynali przygotowania do wieczerzy. Szalupy z śródokręcia zawisły za burtą na szlupbelkach, zwierzyniec został przeniesiony do pralni, a na pokładzie, pod dachem z żaglowego płótna, wygięły się w podkowę stoły. O 6 wieczór, prócz oficera wachtowego, ucznia-sternika oraz kucharza z jego sztabem, wszyscy stawili się na wigilijną zbiórkę. Kapelan zmówił krótką modlitwę, błogosławiąc opłatki naszego własnego wypieku, któremi łamiąc się, składaliśmy sobie życzenia. Zapalono choinkę, wykonaną z odpowiednio wyciętych i na zielono malowanych desek. Zaczęły się kolędy, które, przy akompaniamencie orkiestry, przegryzając orzechami, śpiewaliśmy aż do Pasterki, odprawionej o północy przy ołtarzu na górnym pokładzie. Noc wypadła cicha i bardzo ciepła. Niebo iskrzyło się od gwiazd, a morze tylko zlekka kołysało statkiem”.

Więcej o choince, której fotografia znajduje się w zasobach Sali Tradycji, pisał kpt. ż.w. Tadeusz Meissner: „Tegoroczna choinka oświetlona była 50-ma kolorowymi lampkami elektrycznymi, kapiąca od srebra i złota, obsypana śniegiem, udekorowana mnóstwem gwiazd, motyli, dzwonków i t. p. cudów – słowem choinka imitująca nawet z bliska najprawdziwsze drzewko, jakie niemal każdy widywał w domu rodzinnym”. Dodał: „Wprawdzie pod obrusami niema siana, na półmiskach zaś ryb (nawet rekina nie udało się nam złapać na wilię); wprawdzie zamiast mrozu i śniegu panuje upał; wprawdzie każdy myślami jest gdzieś bardzo daleko – lecz mimo to nastrój jest wigilijny”.

Nieco inaczej wieczerzę opisał Zbigniew Rokiciński: „Ucztę wigilijną rozpoczęliśmy od śledzia, który był jedynym reprezentantem rybiego rodu na tej wigilji. Co za ironia, być na oceanie i mieć na wigilję śledzia. Powtarza się stara historja o szewcu bez butów. Na drugie danie poszedł barszcz, potem makaron z makiem i kisielem, wino, bułeczki nadziewane kapustą, wreszcie dostaliśmy po torbie słodyczy i po 2 pudełka orzechów”. Komendant kpt. Konstanty Maciejewicz otrzymał zaś od całej załogi prezent: tort upieczony na statku.

A tak o sylwestrze i Nowym Roku pisał Stanisław Kosko: „Wreszcie nadchodzi 31 grudnia. O drugiej po południu na pokładzie zbiera się cała załoga z kapitanem, celem spotkania Nowego Roku. O tej godzinie właśnie zegary w Polsce biją północ. Przez solidarność Nowy Rok spotykamy prawie o 10 godzin wcześniej. Wieczorem międzypokład przekształcono na salę teatralną, która o ósmej «wypełniła się po brzegi». Aż do północy trwało wesołe widowisko. Obrazki z życia okrętowego, muzyka, tańce, śpiew, parodje przebojów rewjowych teatrzyków, pomysły własne i zapożyczone. Dość wspomnieć, że kapitan przez dłuższą chwilę w smukłej, pięknolicej hiszpance, nie mógł rozpoznać rodzonego syna”.

Cytaty [pisownia zgodna z ówczesnymi zasadami ortografii] pochodzą z następujących publikacji:

Zbigniew Rokiciński, „Darem Pomorza” naokoło świata. Ilustrowany reportaż dla młodzieży, Instytut Wydawniczy „Bibljoteka [pis. oryg.] Polska”, Warszawa 1935, s. 90-92.

Stanisław Kosko, Przez trzy oceany. Notatki z podróży „Daru Pomorza” dookoła świata, Wydawnictwo Ligi Morskiej i Kolonialnej, Warszawa 1936, s. 81-82.

Fryderyk Kulleschitz, Rejs dookoła świata, Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, Warszawa 1936, s. 104-105.

Tadeusz Meissner, Dookoła świata na „Darze Pomorza”, Książnica – Atlas, Lwów – Warszawa 1936, s. 145-147.