Prof. Bradford Parkinson doktorem honoris causa UMG

Profesor Bradford Parkinson z kalifornijskiego Uniwersytetu Stanforda nazywany "ojcem systemu GPS" otrzymał w czwartek, 21 marca 2024 roku, tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Morskiego w Gdyni.

Profesor Parkinson, amerykański inżynier oraz wynalazca, emerytowany pułkownik Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych (USAF), od studiów doktoranckich związany jest z Uniwersytetem Stanforda. Profesor osobiście kierował wystrzeleniem na orbitę pierwszych satelitów GPS, odpowiadał za ich koordynację oraz testy przed oddaniem do użytku. W historii zapisał się jako twórca wielu nowatorskich zastosowań systemu GPS, a innowacyjność Jego prac została potwierdzona uzyskaniem siedmiu patentów. Za swoją działalność naukową i zawodową Profesor Parkinson był wielokrotnie nagradzany i wyróżniany. Jedną z najważniejszych nagród jest Nagroda Królowej Elżbiety dla całego zespołu odpowiedzialnego za architekturę i budowę systemu GPS, wręczona w 2019 roku przez obecnego króla Karola III.

W przemówieniu okolicznościowym otwierającym uroczystość nadania Profesorowi Parkinsonowi tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Morskiego w Gdyni JM Rektor prof. dr hab. inż. kpt ż.w. Adam Weintrit przypomniał o 50. rocznicy zapoczątkowania wspólnego cywilno-wojskowego programu technicznego Globalnego Systemu Pozycjonowania GPS-NAVSTAR, który całkowicie zrewolucjonizował nawigację lotniczą, morską i lądową, a którego prof. Bradford Parkinson był głównym architektem jako dyrektor Biura Programowego systemu GPS Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych (USAF).

JM Rektor Uniwersytetu Morskiego w Gdyni podkreślił także w swoim przemówieniu, że:

Nadanie godności Doktora Honoris Causa prof. Bradfordowi Parkinsonowi poparły Senaty czterech uczelni: Politechniki Warszawskiej, Akademii Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte, Lotniczej Akademii Wojskowej oraz Uniwersytetu Morskiego w Gdyni. Recenzentami dorobku naukowego i osiągnięć zawodowych Profesora Parkinsona byli: prof. dr hab. Jarosław Bosy z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, prof. dr hab. inż. Stanisław Oszczak z Lotniczej Akademii Wojskowej w Dęblinie i prof. dr hab. inż. kpt. ż.w. Zbigniew Burciu z Uniwersytetu Morskiego w Gdyni.

Profesor Weintrit położył również nacisk na to, że dzięki zapoczątkowaniu w 1973 roku prac nad systemem nawigacji satelitarnej:

Miliardy ludzi na całym świecie polegają dziś na ogromnej infrastrukturze inżynieryjnej, która objęła całą naszą planetę i sięga w przestrzeń kosmiczną. Dzięki precyzyjnej lokalizacji odbiornika i dobrze zaprojektowanej mapie nawet kompletnie nie znając trasy, możemy pewnie dotrzeć do celu naszej podróży.

Laudację wygłosił prof. dr hab. inż. Krzysztof Czaplewski. Promotor doktoratu honorowego podkreślił między innymi, jak przełomowe w skali świata było stworzenie oraz uruchomienie systemów satelitarnych, które zawdzięczamy pracy prof. Bradforda Parkinsona:

(…) Bez osobistego zaangażowania Pana Profesora nie mógłby funkcjonować współczesny transport we wszystkich jego odmianach, nie byłoby bankowości elektronicznej czy też tak popularnych serwisów VOD.

Przypomniał także, że to profesor Parkinson odpowiadał również za:

stworzenie podstaw teoretycznych i budowę systemu Wide Area Augmentation System (WAAS), który jest wykorzystywany przede wszystkim w transporcie lotniczym. Amerykański Satelitarny System Wspomagania GPS zwiększa dokładność wyznaczania pozycji poziomej przez odbiornik GPS do dwóch-trzech metrów. Odbiorniki GPS, wspomagane systemem WAAS, wykorzystują poprawki podczas obliczania swoich pozycji, aby poprawić dokładność wyznaczeń. Pan Profesor jest również autorem innych innowacji z zakresu wykorzystania systemów satelitarnych, np. lądowanie Boeinga 737 „na ślepo” z wykorzystaniem tylko systemu GPS.

Po laudacji nastąpiło trzykrotne odczytanie aktu nadania godności Doktora Honoris Causa Uniwersytetu Morskiego w Gdyni. Jako pierwszy dokument w języku polskim odczytał JM Rektor Uczelni prof. dr hab. inż. kpt. ż.w. Adam Weintrit, następnie akt w języku angielskim odczytał prof. dr hab. inż. Krzysztof Czaplewski, zaś jako ostatni tekst aktu nadania godności Doktora Honoris Causa Uniwersytetu Morskiego w Gdyni w języku łacińskim odczytał mistrz ceremonii Aleksander Gosk.

Następnie głos zabrał prof. Bradford Parkinson, który wygłosił specjalnie przygotowany na tę okoliczność wykład. Na wstępie Uczony wyraził swoje podziękowania oraz słowa uznania:

Dziękuję JM Rektorowi Uniwersytetu Morskiego w Gdyni profesorowi Adamowi Weintritowi za to bardzo prestiżowe wyróżnienie. Chciałbym również podziękować profesorowi Krzysztofowi Czaplewskiemu. Składam także serdeczne podziękowania na ręce Senatu Uczelni oraz wybitnych recenzentów, którzy docenili wysiłek mojej pracy badawczej, co przed chwilą znalazło swoje odzwierciedlenie w symbolicznym, ale jakże podniosłym wydarzeniu, jakim było odebranie przeze mnie aktu nadania godności Doktora Honoris Causa Uniwersytetu Morskiego w Gdyni.

Następnie Profesor Parkinson bardzo szczegółowo podzielił się historią powstania GPS, wskazał również na pewne trudności, jakie pojawiły się w toku rodzenia się tak przełomowego odkrycia:

Cofnijmy się w czasie o niewiele ponad 50 lat. Poniosłem wówczas swoją największą życiową klęskę. Byłem młodym pułkownikiem Sił Powietrznych. Przemierzyłem długą drogę ze swojej bazy w Los Angeles do Waszyngtonu D.C. w celu wygłoszenia wystąpienia przed ścisłym gronem decyzyjnym Ministerstwa Obrony. Nadszedł dzień, kiedy stanąłem w sali konferencyjnej wypełnionej po brzegi najwyższej rangi dowódcami wojskowymi i cywilnymi. Byłem wówczas niedawno mianowanym szefem projektu i chciałem zademonstrować nowy system nawigacji satelitarnej. Po skończonym wystąpieniu opuściłem salę. Kiedy zaproszono mnie ponownie do środka, decyzja była jednogłośna. Nie. Nie chcieli tego zatwierdzić. Zaczęliśmy potem nazywać ten dzień czarnym czwartkiem. (…) Jednak, jak się później okazało, podnieśliśmy się z tej porażki i chociaż nazwaliśmy ten dzień w tak mroczny sposób, to tak naprawdę powinniśmy nazwać go złotym czwartkiem, czego powody zaraz wyjaśnię. (…) Cztery miesiące później udało mi się cofnąć tę niekorzystną decyzję. Miało to miejsce w grudniu 1973 roku, naprawdę niewiele ponad 50 lat temu. Zyskaliśmy zgodę na kontynowanie prac. Chciałbym podziękować Wam wszystkim za pomoc w uczczeniu naszej rewolucji!

Wykład Profesora Parkinsona zakończył się krótką dyskusją z uczestnikami uroczystości, żywo zainteresowanymi przedstawionymi zagadnieniami.

W dalszej części wydarzenia prowadzący uroczystość mistrz ceremonii Aleksander Gosk poinformował gości o nadesłanych listach gratulacyjnych z okazji nadania godności Doktora Honoris Causa Profesorowi Bradfordowi Parkinsonowi, jak również odczytał listy przesłane przez przedstawicieli ministerstw.

Wyrazy uznania dla sposobu, w jaki Uniwersytet Morski w Gdyni uhonorował wybitnego uczonego, a uznanie dla zasług samego Profesora Bradforda Parkinsona, na ręce JM Rektora Uczelni prof. dr. hab. inż. kpt ż.w. Adama Weintrita złożył Minister Nauki Dariusz Wieczorek, który w nadesłanym liście zaznaczył:

Pragnę wyrazić najwyższe uznanie dla Pana dotychczasowych osiągnięć naukowych. (…). Śmiało można stwierdzić, że Pańskie odkrycie dało początek dziejowej zmianie w funkcjonowaniu świata i ludności. Trudno dziś bowiem wyobrazić sobie życie bez systemu nawigacji satelitarnej (…).

W piśmie okolicznościowym nadesłanym przez Sekretarza Stanu w Ministerstwie Infrastruktury dr. Arkadiusza Marchewkę, Wiceminister na ręce JM Rektora Uczelni prof. dr. hab. inż. kpt ż.w. Adama Weintrita złożył gratulacje oraz wyrazy uznania dla pracy badawczej doktora honoris causa Uniwersytetu Morskiego w Gdyni prof. Bradforda Parkinsona:

Pragnę wyrazić uznanie dla wspaniałych osiągnięć naukowych prof. Bradforda Parkinsona, który nazywany jest Ojcem Globalnego Systemu Nawigacyjnego GPS. Cieszę się, że tytuł ten otrzymuje osoba, która wykonała kolejny milowy krok w historii rozwoju nawigacji.

Listy gratulacyjne nadesłali również przedstawiciele świata nauki: Rektor Politechniki Gdańskiej prof. dr hab. inż. Krzysztof Wilde, Rektor Politechniki Poznańskiej prof. dr hab. inż. Teofil Jesionowski, Rektor Politechniki Śląskiej prof. dr hab. inż. Arkadiusz Mężyk, Rektor Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego dr hab. Jerzy Andrzej Przyborowski, prof. UWM, Rektor Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie prof. dr hab. inż. Jerzy Lis, Rektor Politechniki Warszawskiej prof. dr hab. inż. Krzysztof Zaremba, Przewodniczący Rady Doskonałości Naukowej prof. dr hab. Bronisław Sitek oraz Prezes Gdańskiego Towarzystwa Naukowego prof. Jerzy Błażejowski.

Na zakończenie uroczystości odsłonięto nazwisko Profesora Bradforda Parkinsona na tablicy upamiętniającej przyznanie tytułów Doktora Honoris Causa Uniwersytetu Morskiego w Gdyni.

Z okazji nadania Profesorowi Bradfordowi Parkinsonowi tytułu doktora honoris causa Uniwersytet Morski w Gdyni wydał okolicznościową książkę pt.
"Prof. Bradford Parkinson. Doktor honoris causa Uniwersytetu Morskiego w Gdyni".