Laudacja Promotora
Laudacja z okazji nadania Profesorowi Bradfordowi Parkinsonowi
tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Morskiego w Gdyni
wygłoszona przez prof. dr. hab. inż. Krzysztofa Czaplewskiego
Wasza Magnificencjo,
Wysoki Senacie,
Dostojny Panie Profesorze,
Szanowni Państwo!
Z woli Senatu Uniwersytetu Morskiego w Gdyni przypadł mi wielki zaszczyt i honor pełnić rolę promotora w postępowaniu o nadanie tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Morskiego w Gdyni nietuzinkowej osobie, znanej na całym świecie jako „the Father of GPS” – Panu Profesorowi Bradfordowi Parkinsonowi.
Tytuł doktora honoris causa jest najwyższą godnością akademicką, nadawaną najwybitniejszym postaciom, szczególnie zasłużonym dla rozwoju nauki, kultury, gospodarki, których działalność miała silny wpływ na aktywności człowieka we współczesnym świecie. Tę godność otrzymują osoby cieszące się niekwestionowanym autorytetem i postawą moralną. Doktorzy honoris causa mają siłę sprawczą zmieniającą otaczający ich świat. Bez wątpienia do takich osób należy Pan Profesor Bradford Parkinson, którego efekty pracy mają wpływ na codzienne życie ludzkości. Tak jak era maszyny parowej zmieniła oblicze świata, tak w drugiej połowie XX wieku rozpowszechnienie techniki obliczeniowej i uruchomienie systemów satelitarnych na zawsze zmieniły nasze życie. Żyjemy bez wątpienia w erze informacyjnej, ale bez systemów satelitarnych konsumpcja zdobyczy informatyki byłaby niepełna. Bez osobistego zaangażowania Pana Profesora nie mógłby funkcjonować współczesny transport we wszystkich jego odmianach, nie byłoby bankowości elektronicznej czy też tak popularnych serwisów VOD. Każdy z nas, świadomie czy też nieświadomie, wykorzystuje efekty pracy Pana Profesora i osób, z którymi współpracował.
Prof. Bradford Parkinson urodził się 16 lutego 1935 roku. Swoją edukację rozpoczął w szkole średniej w Breck School w Golden Valley w stanie Minnesota. W 1957 roku ukończył z wyróżnieniem US Naval Academy w Annapolis. Wówczas uzyskał tytuł Bachelor of Science in Engineering.
Jego zainteresowanie inżynierią sterowania zostało dostrzeżone przez grono profesorskie i zaproponowano Mu służbę w Siłach Powietrznych Stanów Zjednoczonych (USAF). Przeszedł szkolenie w zakresie konserwacji elektroniki i nadzorował duże naziemne instalacje radarowe w stanie Waszyngton, następnie USAF umożliwiły przyszłemu profesorowi odbycie studiów magisterskich w Massachusetts Institute of Technology, gdzie studiował inżynierię sterowania, naprowadzanie bezwładnościowe, astronautykę i elektronikę. Po ukończeniu studiów uzyskał dyplom magistra w dziedzinie aeronautyki i astronautyki. Jako oficer USAF został przydzielony do pracy w Centralnym Ośrodku Testów Naprowadzania Inercyjnego w Alamogordo w stanie Nowy Meksyk, gdzie jako główny analityk zajmował się systemami naprowadzania bezwładnościowego USAF.
W 1964 roku rozpoczął studia doktoranckie na Stanford University, które ukończył w 1966 roku, uzyskując doktorat w dziedzinie aeronautyki i astronautyki.
Jego kariera zawodowa jako oficera USAF oraz późniejsza jest imponująca. W latach 1966-1968 służył jako instruktor akademicki w Szkole Pilotów Testowych USAF. Był szefem Wydziału Symulacji, jak również głównym instruktorem w klasie astronautów. Większość Jego studentów w następnych latach rozpoczęła służbę w NASA i wchodziła w skład załóg promów kosmicznych.
Po zakończeniu służby w Szkole Pilotów Testowych został przeniesiony do Akademii Sił Powietrznych USA, gdzie jako profesor pełnił służbę na stanowisku zastępcy kierownika Katedry Astronautyki i Informatyki. Równolegle ze służbą w uczelni brał udział w opracowaniu nowej wersji śmigłowca bojowego AC-130, kierując budową innowacyjnego, cyfrowego systemu kierowania ogniem. Po zakończeniu prac uczestniczył w 26 misjach bojowych w Azji Południowo-Wschodniej, za udział w których został uhonorowany wieloma odznaczeniami wojskowymi. Ponadto uzyskane doświadczenia podczas działań bojowych pozwoliły na udoskonalenie systemów kierowania ogniem.
Po zakończeniu służby w Azji Południowo-Wschodniej powrócił do Akademii Wojsk Lotniczych na stanowisko kierownika Katedry Astronautyki i Informatyki.
W 1973 roku rozpoczął prace przy Programie 621B. Pod tym kryptonimem funkcjonował program budowy systemu satelitarnego. Z ogromnym zaangażowaniem zbudował nowy zespół, który stworzył koncepcję systemu satelitarnego dostępnego 24 godziny na dobę przez 365 dni w roku. Kierował tym zespołem w latach 1973-1978. Zespół stworzył architekturę systemu i doprowadził do jego uruchomienia, a pułkownik Parkinson osobiście był odpowiedziany za uzyskanie zgody, zarówno w Senacie USA, jak i w Dowództwie Sił Powietrznych USA, na jego budowę. Ponadto rozwiązywał problemy badawcze z zakresu:
- modyfikacji sygnału radiowego CDMA,
- dostosowania orbit satelitów w celu zmniejszenia ich liczby na optymalnej wysokości,
- wprowadzenia zegarów atomowych do wyposażenia satelitów.
W 1978 roku zakończył, w stopniu pułkownika, służbę wojskową, która trwała 26 lat.
Zakończenie służby wojskowej nie przerwało prac nad rozwojem systemu GPS. W 1979 roku pracował jako profesor inżynierii mechanicznej na Colorado State University, a następnie przyjął stanowisko wiceprezesa Space System Group w Rockwell International, gdzie zajmował się planowaniem strategicznym i opracowaniem zaawansowanych systemów kosmicznych. W latach 1980-1984 był wiceprezesem i dyrektorem generalnym w firmie Intermetrics, odpowiedzialnej za stworzenie języka programowania HAL/S, używanego na promach kosmicznych. W 1984 roku objął stanowisko profesora na Stanford University, gdzie objął Katedrę Aeronautyki i Astronautyki im. Edwarda C. Wellsa. Wykładał astrodynamikę i teorię sterowania. W 1999 roku pełnił funkcję dyrektora zarządzającego w firmie Trimble Navigation.
Był jednym z głównych badaczy i kierownikiem programu Gravity Probe B, realizowanego wspólnie przez NASA i Stanford University, którego celem było pierwsze w historii testowanie ogólnej teorii względności Einsteina. Wyniki tych badań zostały opublikowane w latach 2007-2015.
Prof. Bradford Parkinson zasiadał w wielu radach korporacyjnych i rządowych. Od wielu lat jest współprzewodniczącym National Space-Based Positioning Navigation and Timing Advisory Board of GPS, jednego z trzech organów zarządzających systemem GPS, który kreuje kierunki rozwoju systemu GPS, zarządza programami badawczymi i finansowaniem badań. Ponadto przygotowuje niezależne opinie dla Rządu Stanów Zjednoczonych z zakresu swojej odpowiedzialności.
Do najważniejszych osiągnięć Pana Profesora bezwzględnie należy zaliczyć uruchomienie systemu GPS, ale również stworzenie podstaw teoretycznych i budowę systemu Wide Area Augmentation System (WAAS), który jest wykorzystywany przede wszystkim w transporcie lotniczym. Amerykański Satelitarny System Wspomagania GPS zwiększa dokładność wyznaczania pozycji poziomej przez odbiornik GPS do dwóch - trzech metrów. Odbiorniki GPS, wspomagane systemem WAAS, wykorzystują poprawki podczas obliczania swoich pozycji, aby poprawić dokładność wyznaczeń. Pan Profesor jest również autorem innych innowacji z zakresu wykorzystania systemów satelitarnych, np. lądowanie Boeinga 737 „na ślepo” z wykorzystaniem tylko systemu GPS czy też w pełni automatyczna kontrola GPS ciągników rolniczych na nierównym polu z dokładnością do dwóch cali.
Efekty Jego prac, ich innowacyjność, zostały potwierdzone w latach 1996-2004 uzyskaniem siedmiu patentów.
Za swoją działalność naukową i zawodową był wielokrotnie nagradzany i wyróżniany. Jedną z najważniejszych nagród jest Nagroda Królowej Elżbiety dla całego zespołu odpowiedzialnego za architekturę i budowę systemu GPS, wręczona w 2019 roku przez księcia Walii Karola (obecnego króla Karola III). Rok wcześniej otrzymał Medal Honoru IEEE.
W dedykacji, którą napisał mi Pan Profesor w swojej książce pod tytułem „Global Positioning System: Theory and Applications”, oprócz wielu miłych słów znalazło się stwierdzenie: „Pioneers are always on top”. To Pan Profesor Parkinson jest tym pionierem, który zawsze będzie na topie i zawsze będzie w naszej pamięci. A dowodem tego jest umieszczenie Jego nazwiska na pamiątkowej TABLICY DOKTORÓW HONORIS CAUSA naszej uczelni.